D VİTAMİNİ
D Vitamini; kalsiyum emilimine destek olan, kemiklerinizin büyümesini ve mineralleşmesini sağlayan, immünomodülatör (bağışıklık sistemi düzenleyici) anti-inflamatuvar (yangı önleyici) antioksidan sindirim, dolaşım ve sinir sisteminde çok önemli görevleri olan yağda çözünen bir vitamindir.
Bu özellikleri nedeniyle, özellikle biz çocuk hekimleri açısından çok önemli yere sahip olan D vitamininin, Covid-19 pandemisinde ne kadar önemli olduğu tekrar gündeme geldi. Pandeminin başından bu güne kadar Covid-19 hastalığı ile D vitamini arasındaki ilişkiye dair birçok bilimsel çalışma yapıldı ve çok önemli uluslararası bilimsel makaleler yayınlandı.
Bu bilimsel yayınlardan elde edilen bilgileri kısaca paylaşmak isterim.
NORMAL D VİTAMİNİ DÜZEYİ KAÇ OLMALI?
- 30-70 ng/ml……………………………normal
- 20-30 ng/ml…………………………… D vitamini yetersizliği
- 10-20 ng/ml…………………………… D vitamini eksikliğinde
- 10 ng/ml altı………………………….. ağır D vitamini eksikliği
İspanya’da yayınlanan bir makale;
COVID-19 semptomları ile hastaneye yatırılan hastaların tümüne eşit olarak hidroksiklorokin ve azitromisin ile tedavi verilmiş ve aynı tedavi protokolleri uygulanmış. Ancak çeşitli denenlerle bu hastaların bir kısmına D vitamini tedavisi verilmiş, bir kısmına D vitamini tedavisi verilememiş. D vitamini tedavisi verilen hastalardan sadece biri yoğun bakıma girerken, D vitamini ile tedavisi verilemeyenhastaların yarısı yoğun bakıma alınmış.
Güneydoğu Filipinler Üniversitesi’ndeki bir araştırmada;
COVID-19 teşhisi konan 212 kişinin kandaki D vitamini seviyelerine bakılmış ve D vitamini seviyesi 20 ng/ml altında olanlarda enfeksiyonun şiddetli, D vitamini seviyesi 30 ng/ml üzerinde olanlarda enfeksiyonun daha hafif olduğunu tespit edilmiş.
20 Avrupa ülkesine ait verilerle yapılan, Covid-19 PCR testi pozitif olan, semptomlu ve semptomsuz kişilerin incelendiği, kapsamlı bir araştırmada; D Vitamini eksikliği olan ( 20 mg/ml altında) kişilerden, %92’nin hastalığı ağır geçirdiği, %84’ünde ARDS (akut akciğer hastalığı) ve yoğun bakım ihtiyacı olduğu görüldü. D vitamini normal olan ( 30 mg/ml üzerinde) kişilerde ise; hastalığı ağır geçirenlerin oranı %14, ARDS (akut akciğer hastalığı) ve yoğun bakım ihtiyacı oranı ise %4 olarak tespit edildi.
İsviçre’de yapılan bir araştırmada; Covid-19 testi sonuçları pozitif çıkan hastaların negatif çıkanlara kıyasla kandaki D vitamini düzeyinin anlamlı derecede düşük olduğu bildirilmiştir.
SONUÇ
- D vitamini düzeylerinin düşük olması;
- Covid-19 enfeksiyonuna yakalanma riskini artırır.
- Covid-19 semptomlarının daha ağır seyretmesine neden olur.
- Covid-19 hastalarında ARDS (akut akciğer hastalığı) ve yoğun bakım riskini arttırır.
- Covid-19 hastalarında solunum cihazına bağlanma ve ölüm riskini arttırır.
***D vitamini pek yok yolla Covid-19 hastalığına yakalanma olasılığını azaltır, hastalığın daha hafif geçmesini sağlar.
ÖNERİLER
Pandemi nedeniyle vaktimizin çoğunu evde geçirdiğimiz için D vitamini düzeylerimiz çok düşük. Son 6 ay içinde baktırmadıysanız, doktorunuza danışarak, kendinizin ve çocuklarınızın kan D vitamini düzeyinizi ölçtürün. Doktorunuz önerdiği takdirde mutlaka D vitamini takviyesi kullanın. D vitamini takviyesini ayda bir / haftada bir gibi yüksek dozlar yerine, günlük olarak küçük dozlarda almaya çalışın.
Herkese sağlıklı ve mutlu günler.
