Vücudumuzda uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasında yer alan yastıkçıklara menisküs adı verilir. Her dizde biri iç, diğeri dış olmak üzere iki adet menisküs bulunur. Yarım ay ya da C şeklinde olan bu sert kıkırdak dokular, diz ekleminde uyumu artırır ve vücut ağırlığının dengeli bir şekilde aktarılmasını sağlar. Ayrıca, dize binen yükleri emerek şok emici görev üstlenirler.
Menisküs yaralanmaları, spor yaralanmaları arasında en sık görülenlerden biridir.
Menisküs Yaralanmaları Neden Olur?
Menisküs yırtıkları genellikle şu durumlarda meydana gelir:
- Ani durma, dönme, zorlayarak bükme veya döndürme hareketleri
- Diz çökme veya çömelme
- Ağır bir yük kaldırırken dizin zorlanması
- Futbol, basketbol gibi temaslı sporlarda yaşanan darbeler
- Voleybol, tenis gibi ani yön değiştirme gerektiren sporlarda yapılan hareketler
Menisküs Yırtığının Belirtileri Nelerdir?
- Diz ağrısı
- Diz ekleminde şişlik
- Diz hareketlerinde kısıtlılık
- Dizde kilitlenme hissi
- Takılma veya çıtırtı sesi
Menisküs Yaralanması Tanısı Nasıl Konur?
Fizik Muayene
Doktor, dizinizi farklı pozisyonlarda hareket ettirerek menisküs bölgesindeki hassasiyeti kontrol eder ve yürüme şeklinizi gözlemler. Ağrının hangi pozisyonlarda arttığını değerlendirir.
Görüntüleme Yöntemleri
Röntgen veya MR gibi görüntüleme teknikleri kullanılarak menisküs yırtığı teşhis edilir ve diğer olası sorunlar ekarte edilir.
Artroskopi
Küçük bir kesiyle diz içine yerleştirilen kameralı bir cihaz (artroskop) ile diz eklemi doğrudan görüntülenir. Hem teşhis hem de bazı durumlarda tedavi için kullanılır.
Menisküs Yaralanmalarında Tedavi Yöntemleri
Buz Uygulaması
3-4 saat aralıklarla 20 dakika süreyle uygulanan buz tedavisi, şişliği azaltmada etkilidir.
İstirahat
Kısa uzunluklu ve iyileşme potansiyeli olan yırtıklarda koltuk değneği kullanılarak yükten korunma, diğer durumlarda aktivite kısıtlaması önerilir.
Elastik Bandaj Kullanımı
Özellikle erken dönemde, dizdeki ödemi azaltmak için elastik bandaj kullanımı tavsiye edilir.
Elevasyon (Bacağın Yükseltilmesi)
Bacağın kalp seviyesinin üzerine kaldırılması, ödemin kontrol altına alınmasına yardımcı olur.
İlaç Tedavisi
İltihabı azaltmak ve ağrıyı hafifletmek için diklofenak, ibuprofen gibi anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
Fizik Tedavi
Fizik tedavi ile amaç; ağrı ve ödemin azaltılması, eklem hareket açıklığının korunması, diz fonksiyonlarının geliştirilmesi ve kas gücünün artırılmasıdır. Böylece hasta normal yürüyüş düzenine daha hızlı ve güvenli bir şekilde dönebilir.
Menisküs yaralanması yaşayan sporcular, uygun tedavi ve rehabilitasyon programlarıyla mümkün olan en hızlı ve güvenli şekilde aktivitelerine geri dönebilirler.
